Perfformiad Cydnerth yn Erbyn Amodau Marchnad Heriol

Mae cymdeithas adeiladu fwyaf Cymru wedi nodi cynnydd calonogol ym mherfformiad hanner cyntaf tuag at uchelgeisiau i greu cymdeithas o gynilwyr lle mae gan bawb le i'w alw'n gartref.

Dywedodd Julie-Ann Haines, Prif Weithredwr Cymdeithas Adeiladu Principality: “Er gwaethaf cefndir o amodau byd-eang a marchnad heriol, rydym wedi cael perfformiad cryf a chydnerth yn hanner cyntaf 2025. Yng nghanol pwysau ar aelwydydd a busnesau, cyflawnodd Principality yn erbyn ein strategaeth uchelgeisiol, gan fuddsoddi mewn cymunedau lleol wrth ddenu cynilwyr a thyfu ein llyfr morgeisi a'n busnes benthyca masnachol. Diolch i chi am barhau i ymddiried ynom, fel ein Haelodau a'n cwsmeriaid.

Ni fyddai hyn yn bosibl ychwaith heb waith caled ac ymroddiad cydweithwyr y Principality sy'n rhoi eu holl sylw i'n gwerthoedd, gan weithio'n galed i wireddu gobeithion a dyheadau ein Haelodau a hoffwn ddiolch iddynt am eu hymrwymiad.” 

Cartrefi Gwell

Parhaodd Julie-Ann: "Mae creu cymdeithas lle mae gan bawb le i'w alw'n gartref yn parhau i fod yn ganolog i'n diben. Mae fforddiadwyedd a chyflenwad tai yn parhau i gyflwyno heriau sylweddol i brynwyr, hyd yn oed ar ôl dau doriad cyfradd sylfaenol Banc Lloegr hyd yma yn 2025.

Yn hanner cyntaf y flwyddyn, rwy'n falch o ddweud ein bod wedi helpu 4,033 o brynwyr tro cyntaf (30 Mehefin 2024: 3,576) i brynu'r allweddi i'w cartref cyntaf, gan ddod â chyfanswm ein perchnogion tai i 89,295 (30 Mehefin 2024: 84,611). Rydym am sicrhau bod ein cynnyrch yn parhau i fod yn gystadleuol, a dyna pam y gwnaethom drosglwyddo dwy ran o dair o'r gostyngiadau cyfradd i gwsmeriaid morgais ar fenthyciadau amrywiol.

Rwy'n falch bod ein tîm masnachol yn parhau i berfformio'n dda yn erbyn cefndir o farchnad economaidd heriol, gan ddarparu cyllid i'r rhan fwyaf o gymdeithasau tai yng Nghymru, i greu tai mwy fforddiadwy. Rwyf hefyd yn falch o rannu ein bod yn ehangu ein cynnig yng Ngogledd Cymru, gyda chyllid newydd o £15m wedi'i ymrwymo i Gymdeithas Tai Gogledd Cymru a chymeradwyaeth ar gyfer cytundeb newydd gyda Chymdeithas Tai Clwyd Alwyn, a fydd yn gweld Principality yn darparu cyllid o £35m.

Gyda'i gilydd, mae'r cytundebau pwysig hyn yn rhan o'n cyfanswm o £300 miliwn o gyllid yr ydym wedi'i ymrwymo i gymdeithasau tai yng Nghymru.

Rwyf hefyd wrth fy modd bod y gwasanaeth cwsmeriaid rhagorol y mae cydweithwyr yn Principality wedi'i roi i'n Haelodau wedi arwain at inni gael ein pleidleisio'n Gymdeithas Adeiladu Orau am Wasanaeth Cwsmeriaid gan What Mortgage am yr wythfed flwyddyn yn olynol. Ar yr un pryd, rwy'n falch ein bod wedi cyrraedd ein Sgôr Bodlonrwydd Cwsmeriaid (CSAT), a oedd yn 70% ar ddiwedd mis Mehefin.”

Dyfodol Diogel - creu cymdeithas o gynilwyr

Parhaodd Julie-Ann: “Ni fu erioed yn bwysicach cynilo ar gyfer ansicrwydd bywyd, felly rwy’n falch o rannu, hyd at y pwynt hanner blwyddyn, fod cyfanswm o 454,534 o gynilwyr yn ymddiried yn Principality gyda’u helw. Rydym hefyd wedi cynyddu nifer y bobl sy’n cynilo’n rheolaidd o 23,403 i 95,922 (30 Mehefin 2024: 72,519).

Mae llawer o'n cwsmeriaid newydd wedi ymuno â ni drwy ein cynhyrchion cynilo rheolaidd, a'n cyfrif cynilo rheolaidd chwe mis yw'r cynnyrch mwyaf poblogaidd eleni. Rydym yn falch o weld ein cynhyrchion yn helpu mwy o Aelodau i gynilo'n fwy rheolaidd ar gyfer eu hamcanion hirdymor a thymor byr.

Mae ein dull sy'n canolbwyntio ar y cwsmer yn darparu manteision gwirioneddol i'n busnes cynilo gan fod dwy ran o dair o dwf ein cynilion wedi'i gynhyrchu drwy'r rhwydwaith manwerthu eleni - gyda balansau cynilo, gan gynnwys llog a dalwyd, yn cynyddu £0.5bn.

Er bod eraill yn tynnu’n ôl o wasanaethau wyneb yn wyneb, rwy’n falch bod Principality yn parhau i ddarparu gwasanaethau o'r safon uchaf mewn cymunedau ledled Cymru a’r gororau, gan ein bod yn parhau i fod â'r bresenoldeb gwasanaethau ariannol mwyaf, gan ymrwymo i bresenoldeb ein canghennau tan o leiaf 2030. Rydym hefyd yn buddsoddi yn ein rhwydwaith, a dyna pam y gwnaethom adleoli ein cangen yn Abertawe yn ddiweddar i leoliad mwy canolog ar y stryd fawr.

Roedd tymor ISA eleni hefyd yn nodi cynnydd sydyn mewn twf gyda balansau'n tyfu £302m, a balansau ISA canghennau'n cynyddu £183m, gan dynnu sylw at y gwerth gwirioneddol y mae pobl yn ei roi yn y cynnyrch, gyda'r nod o gynyddu eu cynilion. Mae'r newidiadau arfaethedig i derfynau ISA Arian Parod wedi bod yn thema fawr yn adborth yr Aelodau eleni, felly rydym wedi bod yn gweithio'n galed gyda Chymdeithas y Cymdeithasau Adeiladu (BSA) a thrwy ymgysylltu'n rhagweithiol â'r Trysorlys, i sicrhau bod lleisiau'r Aelodau'n cael eu clywed.

Rydym yn disgwyl o leiaf un toriad arall yn y gyfradd sylfaenol eleni, a ddylai fod yn newyddion cadarnhaol i gwsmeriaid morgeisi, er ei fod yn cyflwyno heriau i gynilwyr. Er ein bod yn anelu at aros mor gystadleuol â phosibl, rhaid i ni weithredu'n ochelgar o fewn amodau ehangach y farchnad.

Fel cymdeithas adeiladu a chymdeithas gydfuddiannol, rydym yn eiddo i'n Haelodau, nid cyfranddalwyr, felly rwy'n falch o ddweud, ar gyfartaledd, ein bod wedi talu 3.98% i gynilwyr o'i gymharu â chyfartaledd y farchnad o 3.18%* am bedwar mis cyntaf 2025, gan arwain at gyfwerth â £29m ychwanegol (0.80%) mewn llog a delir i'n haelodau cynilo.”

Cymdeithas Decach

Parhaodd Julie-Ann: “Gan ein bod ni’n eiddo i’r Aelodau, rydym yn gwneud pethau ychydig yn wahanol - rydym yn falch ein bod ni’n cefnogi ein cymunedau, yn hytrach na thalu difidendau i gyfranddalwyr. Mae hyn yn ein galluogi i ailfuddsoddi canran o’n helw i fynd i’r afael â heriau cymdeithasol a chefnogi datblygiad cymdeithas decach a mwy cynhwysol.

Yn 2022, gwnaethom gryfhau'r ymrwymiad hwn drwy addo dyrannu hyd at 3% o'n helw blynyddol at ddibenion cymdeithasol - gan arwain at fuddsoddi dros £1.5 miliwn hyd yma mewn grantiau a mentrau cymunedol. Mae'r rownd ddiweddaraf o gyllid ar gyfer ein Cronfa Cenedlaethau'r Dyfodol yn agor ym mis Medi, a fydd yn gweld £500,000 ar gael i sefydliadau trydydd sector a chymunedol ledled Cymru wneud cais amdano, lle mae caledi sylweddol o fewn rhai o'n cymunedau.

Gan adeiladu ar y momentwm hwn, roeddwn hefyd yn falch iawn o gyhoeddi ein partneriaeth elusennol newydd yn gynharach eleni gyda Barnardo’s Cymru. Mae’r bartneriaeth hon, dan arweiniad cydweithwyr, yn annog cydweithwyr i roi o’u hamser a’u hymdrechion i godi’r cyllid y mae mawr angen amdano. Mae’r Gymdeithas eisoes wedi ymrwymo dros £100,000 mewn rhoddion i lansio’r bartneriaeth, gan ddarparu cefnogaeth hanfodol i wella bywydau plant a phobl ifanc ledled Cymru.

Rydym yn parhau i wrando ar ein Haelodau, ac yn esblygu ein ffyrdd o hybu mynediad at arian parod i gymunedau sydd ei angen fwyaf. Eleni, gwnaethom agor y drysau i gysyniad cangen newydd yn llyfrgell Bwcle, gan bartneru ag OneBanx i osod terfynellfa sy'n darparu gwasanaethau arian parod hanfodol i gwsmeriaid 23 o fanciau mawr. Bu diffyg presenoldeb unrhyw fanc stryd fawr a chymdeithas adeiladu ym Mwcle ers blynyddoedd lawer, ac rydym wrth ein bodd yn dod o hyd i ffyrdd arloesol i fusnesau a chwsmeriaid lleol reoli eu harian.

Mae addewid y Gymdeithas i amrywiaeth a chynhwysiant yn parhau eleni ac rwyf wrth fy modd ein bod wedi ennill y wobr Gorau am Gefnogi Llwybrau Gwahanol i Rianta yng Ngwobrau Arfer Gorau 2025.”

Perfformiad Ariannol Cydnerth

Parhaodd Julie-Ann: “Mae ansawdd credyd ein llyfr presennol yn parhau i fod yn gydnerth er gwaethaf amodau heriol y farchnad, wrth i ni gadw at ein diben o helpu mwy o bobl i brynu eu cartref cyntaf, gan gynyddu £0.4bn a dod â balansau ein morgeisi manwerthu i £10.9bn (31 Rhagfyr 2024: £10.5bn).

Gwelwyd gostyngiad disgwyliedig yn y Gorswm Llog Net i 1.17% (31 Rhagfyr 2024: 1.22%) sy'n adlewyrchu pwysau'r farchnad a'r amgylchedd cyfraddau sy'n gostwng.

Gwelwyd cynnydd yn ein helw sylfaenol, am 6 mis cyntaf y flwyddyn sef £22.5m (30 Mehefin 2024: £20.1m), tra bod yr elw statudol cyn treth yn £21.9m, yn fras yn unol â pherfformiad y llynedd (30 Mehefin 2024: £22.4m).  Yn y cyfamser, mae ein cynilion manwerthu wedi cynyddu £0.5bn, gan fynd â'n balans cynilion manwerthu cyfan cyfredol i £11.3bn (£10.8bn Rhagfyr 2024), gan brofi ein bod yn gwneud cynnydd gwirioneddol yn ein huchelgeisiau i gael mwy o bobl i gynilo, yn fwy rheolaidd.  Fel busnes, mae gennym ddigon o gronfeydd wrth gefn hylifedd a chyfalaf i aros yn gydnerth ac yn ddiogel ar gyfer y tymor hir.”

Rhagolwg

Parhaodd Julie-Ann: “Mae'r rhagolygon gwleidyddol ac economaidd ar gyfer ail hanner y flwyddyn yn parhau i fod yn heriol, gyda chwyddiant uwchlaw'r targed a chyfraniadau yswiriant gwladol cynyddol i gyflogwyr yn disgwyl rhoi pwysau ar dwf cyflogau. Yn y cyfamser, mae potensial am fwy o ysgytwadau treth i fusnesau ar y gorwel. O ganlyniad, bydd y farchnad yn edrych at benderfyniadau cyfradd sylfaenol Banc Lloegr sydd ar ddod i leddfu pwysau fforddiadwyedd i bobl â morgeisi ac i sbarduno buddsoddiad a thwf economaidd. Yn erbyn y cefndir hwn, mae Principality yn parhau i fod yn gydnerth ac yn gadarn i'n diben: adeiladu cymdeithas o gynilwyr lle mae gan bawb le i'w alw'n gartref, yn union fel yr ydym wedi bod am y 165 mlynedd diwethaf.

Rwy'n falch o'r gwydnwch rydym wedi'i ddangos yn hanner cyntaf 2025, ac yn hyderus y byddwn yn parhau i ddiwallu anghenion ein cwsmeriaid, ein cydweithwyr a'n cymunedau.

Diolch am eich cefnogaeth barhaus i'ch Cymdeithas.”

Julie-Ann Haines
Prif Swyddog Gweithredol
1 Awst 2025